گال یا جرب يك بيماري پوستي مسري و از شايعترين علل درماتوزهاي خارش دار در تمام دنيا است. در واقع اين بيماري در سرتاسر جهان در تمام نژاد ها و طبقات اجتماع ديده مي شود اگر چه عوامل زمينه ساز معيني همچون افزايش تراكم جمعيت، فقدان امكانات بهداشتي و نارسايي برنامه هاي آموزش بهداشت و فقر بهداشتي در نتيجه حوادثي چون جنگ، قحطي، سيل و نظاير آن، همگي در افزايش شيوع آن دخالت دارند. از اين رو بررسي اپيدميولوژيك گال كه در بسياري از كشورها بطور دوره اي انجام مي شود انعكاسي از وضعيت بهداشت عمومي جامعه محسوب مي شود. اين بيماري عمدتا از طريق انتشار فرد به فرد و با تماس فيزيكي نزديك منتقل می شود.
عامل بیماری
عامل بیماری موجودی بسیار ریز از خانواده مایت هاست که “سارکوپتس اسکبئی” نام دارد که با چشم غیر مسلح به سختی دیده می شود.
علائم بالینی
نشانه های بالینی بیماری معمولا چند هفته پس از ابتلا بروز می کنند، هرچند اگر سابقه قبلی ابتلا وجود داشته باشد، این نشانه ها سریعتر خود را نشان می دهند. مشخص ترین علامت بیماری خارش است که معمولا شبها و با گرما بدتر می شود. یافته مشخص بیماری نقب هایی است که توسط مایت ها روی بدن و به ویژه در چین های بدن ایجاد می شود.
درمان
دارو های متعددی برای گال وجود دارد. اما نکات اصلی درمان در مورد همه تقریبا یکسان است:
- تمام افراد خانواده و افراد در تماس، حتی اگر فاقد علامت باشند، میبایست درمان شوند.
- قبل از استعمال دارو باید به خوبی حمام کرد و ناخن ها را کوتاه نمود.
- تمام نواحی بدن(از گردن به پایین) میبایست مورد مداوا قرار بگیرد. بخصوص لای انگشتان، چین های بدن و زیر ناخن ها نباید از نظر دور بمانند.
- دارو معمولا باید حداقل 8 ساعت روی بدن بماند و پس از آن مجددا بخوبی شستشو انجام شود.
- معمولا دو بار درمان به فاصله یک هفته کافی است.
- برای پیشگیری از خطر ابتلای مجدد، لازم است ملافه ها، البسه و حوله ها با آب داغ شسته شوند.
- حتی پس از درمان خارش تا دو هفته ممکن است ادامه پیدا کند. این امر به معنای شکست درمانی نیست.
داروی انتخابی فعلی برای درمان گال کرم پرمترین (5 درصد) است که هنگام شب به سرتاسر بدن ماليده شده و صبح روز بعد شسته مي شود. توصيه مي شود كه كرم روي پوست خنك و خشك در سرتاسر بدن (شامل كف دست و پا و پوست سر در بچه هاي كوچك) استعمال شود و براي 8 الي 14 ساعت روي پوست بماند. تنها عارضه اي كه از اين دارو گزارش شده است سوزش خفيف و گذرايي است كه بيشتر در موارد شديد بيماري ديده مي شود. این دارم در دوره بارداری هم قابل استفاده است و تنها کافیست دو ساعت روی بدن باقی بماند و سپس شسته شود.
يك درمان موثر ديگر استفاده از محلول گامابنزن GBH (1 درصد) است كه يك يا دو بار در شب بر روي پوست خشك و خنك سرتاسر بدن (از گردن به پايين) ماليده شود. بيماران 8 تا 12 ساعت پس از استعمال دارو بايد آن را بشويند، از مصرف بيشتر از مقدار تجويز شده اجتناب كنند و از انجام دوره دوم درماني قبل از 7 روز بپرهيزيد. گامابنزن در نوزادان، بچه هاي كوچك، زنان باردار و شيرده و افراد مبتلا به صرع و يا ديگر ناراحتي هاي عصبي نبايد مصرف شود. درمان هاي ديگر شامل پمادهاي حاوي گوگرد و كرم كروتاميتون (10 درصد) است كه بخصوص در بچه ها و زنان باردار يا شيرده قابل مصرف است.
همینطور در موارد خاص می توان از ایورمکتین برای درمان گال استفاده کرد.
