ویتیلیگو (Vitiligo) چیست؟
ویتیلیگو (که در عامیانه به نادرست “پیسی” نامیده می شود) یک اختلال اکتسابی و خود-ایمنی پوستی است که به علت از دست رفتن رنگدانه پوست ایجاد شده وطی آن لکه های سفید رنگی روی پوست ایجاد می شود.
چه افرادی به ویتیلیگو مبتلا می شوند؟
یک تا دو درصد افراد در تمام دنیا به این بیماری مبتلا هستند. در حدود یک سوم این افراد، سابقه خانوادگی بیماری وجود دارد. گاهی اوقات این بیماری با سایر بیماریهای خود-ایمنی همراه میشود.
عامل بیماری چیست؟
اگرچه علت اصلی ویتیلیگو هنوز به روشنی مشخص نیست، اما تصور میشود که سیستم ایمنی بدن با ایجاد آنتی بادی، سلولهای مولد رنگدانه یعنی ملانوسیت ها را مورد هدف قرار میدهند.
نمای ظاهری بیماری به چه شکل است؟
معمولا بصورت لک های سفید ظاهر میشود. محل شایع ویتیلیگو صورت، اطراف چشم و لبها، زیر بغل، اندام ها، اطراف پستان و نواحی تناسلی است.
گاهی اوقات ممکن است سایه ای ازرنگهای مختلف یا حتی جزایری از رنگدانه سازی مجدد دیده شود. این حالت اخیر اتفاقابه معنای آن است که سلولهای رنگدانه ساز از فولیکولهای مو مشغول رنگدانه سازی مجددشده اند و لذا غالبا علامت خوبی به حساب می آید.
در افرادی که پوست تیره دارند، از بین رفتن رنگدانه در هر موقعی از سال خود رانشان میدهد، اما در روشن پوست ها این لکه های سفید در تابستان مشخص تر هستند چراکه تمایز رنگ بین پوست آفتاب خورده طبیعی و این لکه های سفید محسوس تر میشود.
چگونه میتوان ویتیلیگو را درمان کرد؟
هدف اصلی درمان، توقف روند پیشرفت بیماری و همچنین کمک به رپیگمانتاسیون (بازگرداندن روند تولید رنگدانه) ضایعات موجود است.
متاسفانه هنوز درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد ولی با این حال درمانهای اصولی میتوانند منجر به نتایج رضایت بخشی شوند.
رژیم درمانی برای هر بیمار متفاوت است و به سن فرد، وسعت و محل ضایعات، روند پیشرفت بیماری وهمچنین انگیزه فرد از درمان بستگی دارد.
به طور کلی برای تعیین اینکه “آیا درمان بکار گرفته شده مؤثر است یا نه” ، حداقل یک دوره 2-3 ماهه لازم است.
صورت و گردن، تنه، قسمت های فوقانی اندامها بهترین پاسخ را به درمان نشان دهند؛ درحالی که انتهاها (سطح پشتی دست و پا و انگشتان) مقاوم ترین در برابر درمان هستند.
داروهای ضدالتهاب موضعی در ایجاد رنگدانه سازی مجدد کمک میکنند.
نوردرمانی (اشعه ماورا بنفش A یا (B در برخی افراد موثر است.
درموارد مقاوم به درمان بسته به شرایط می توان از درمانهایی نظیر پیوند پوستی ویا تزریق عصاره ملانوسیت (سلولهای رنگدانه ساز) و … کمک گرفت.
محصولات پوشاننده آرایشی هم وجود دارند که با رنگ پوست افراد تطبیق داده میشوند تا لک های سفید را مخفی کنند.
استفاده از ضد آفتاب ها برای پیشگیری از بارز شدن اختلاف رنگ پوست سالم و مبتلا و نیز برای حفاظت از پوست فاقد رنگدانه کمک کننده خواهد بود.
راه دیگر درمان که فقط درموارد پیشرفته و وسیع ویتیلیگو کاربرد دارد، دپیگمانتاسیون یا از بین بردن رنگدانه های موجود (به منظور سفید شدن تمام سطح پوست) است که بدلیل چالشها و عوارض طولانی مدت این روش درمانی فقط برای بیمارانی است که ویتیلیگو گسترده دارند.
